Maagdilatatie - maagtorsie
Een maagdilatatie is een maag die snel in omvang is toegenomen doordat er in korte tijd een te grote hoeveelheid lucht of voedsel en/of water is opgenomen. Door deze uitzetting wordt de lediging door middel van het opboeren van lucht of door braken verhinderd.
Een maagtorsie is nog een graad erger en vaak het gevolg van een maagdilatatie. Dit ontstaat doordat de uitgezette maag gaat draaien om zijn as en hierdoor wordt lediging (zowel naar slokdarm als naar dunne darm) helemaal uitgesloten met allerlei gevolgen. Het is een acute levensbedreigende aandoening waarbij zo snel mogelijk moet worden ingegrepen. De aandoening wordt meestal gezien bij grote honden met een diepe borstkas zoals de Deense dog, Rottweiler, Dobermann, etc. Daarnaast zie je de aandoening ook vaker bij oudere, magere honden.
Hoe ontstaat het?
Inspanning dus uitlaten of spelen net voor maar meestal net na de maaltijd is de grootste risicofactor. Vermijd dit dus te allen tijde. Andere risicofactoren zijn het type voedsel, de hoeveelheid voedsel, de frequentie van eten geven en schrokkerig eten.
Wat zie ik aan mijn hond?
De hond is in eerste instantie erg onrustig en aan het hijgen en probeert te braken meestal zonder resultaat. De hond loopt met een bolle rug en kan veel kwijlen. Opzetting net achter de linker ribboog, eventueel uitbreidend naar achter is een tweede symptoom. In een later stadium wordt de hond sloom, benauwd en raakt in shock. Al meteen bij de eerste klachten is de noodzaak een dierenarts te bellen.
Hoe kan het vastgesteld worden?
Ten eerste uit het verhaal en door de symptomen. Het is belangrijk onderscheid te maken tussen een dilatatie en een torsie aangezien een torsie een nog sneller handelen vereist en een slechtere prognose heeft. Dit onderscheid kan worden gemaakt door te sonderen. Hierbij wordt er een sonde doorheen de bek in de slokdarm gebracht. Bij een dilatatie of een lichte torsie is het mogelijk de sonde tot in de maag te brengen: het is dan mogelijk dat er maaginhoud via de sonde spontaan naar buiten komt of dat het aan te zuigen is. Als we echter onmogelijk de sonde tot in de maag kunnen opschuiven, betekent dit dat er sprake is van een torsie. Door de torsie is de opening van de slokdarm naar de maag afgesloten.
Wat is de behandeling?
Allereerst wordt een infuus aangelegd voor het toedienen van grote hoeveelheden vocht. Vervolgens is alles gericht op het “verkleinen”van de uitgezette maag. Dit gebeurt door het bovengenoemde sonderen waardoor lucht en vocht afgeheveld wordt. Bij onrustige dieren kan vooraf, via het infuus, ook een sedatiemiddel toegediend worden. Indien de hond erg benauwd is of het sonderen in eerste instantie niet succesvol is, wordt de maag links achter de ribben aangeprikt om snel overtollig lucht af te voeren en in de hoop dat een eventuele torsie “terugzakt”.
Indien het sonderen moeizaam gaat of er sprake is van een torsie wordt de hond vervolgens altijd geopereerd. Tijdens de operatie wordt een eventuele torsie teruggedraaid en wordt de maag vastgezet aan de ribwand. Dit zorgt voor stabilisatie en verkleint in hoge mate de kans op herhaling.
Een complicatie kan zijn dat de maag te lang afgekneld is geweest en daardoor onherstelbaar beschadigd is geraakt. Dit deel van de maag zal dan moeten worden verwijderd. Indien een te groot deel is aangetast is herstel helaas niet meer mogelijk en is het laten inslapen van de hond het enige alternatief. Een andere complicatie kan zijn dat de milt bij de torsie betrokken is geraakt en hierdoor gestuwd is of zelfs geknapt. De milt zal dan verwijderd moeten worden.Een laatste mogelijke complicatie is het ontstaan van hartritmestoornissen als gevolg van de torsie.
Uit bovenstaande blijkt dat een snel en accuraat handelen noodzakelijk is om afsterven van weefsel te voorkomen. Hoe langer er wordt gewacht met handelen hoe minder kans op volledig herstel. De kans op overlijden ligt tussen de 20 en 30 %. Ingeval er 2 uur wordt gewacht voordat er een dierenarts wordt ingeschakeld stijgt de kans op overlijden naar boven de 85%.
De nabehandeling uit een operatie bestaat uit een streng dieetregiem, antibiotica en medicatie die de werking van het maagdarmstelsel bevordert.